Test Europa Universalis V GPU/CPU
Przeprowadziliśmy przegląd i testy porównawcze Europa Universalis V na kartach graficznych różnych generacji, począwszy od RTX 3060 do RTX 5090 и RX 6700 do RX 9070 XT i różnych procesorów AMD и Intel. Ujawniono prawdę wymagania systemowe, real FPS, a także podczas przeprowadzonych przez nas testów ocenialiśmy jakość wyświetlania grafiki sama gra.
| CZĘŚĆ GRAFICZNA |
W tym podrozdziale naszej recenzji ujawniamy główne aspekty graficzne tej gry. Szczególną uwagę zwraca się na wersję zastosowanego silnika graficznego, wersję użytego API, ustawienia graficzne oraz jakość opracowania głównych aspektów wizualnych.
| Obsługiwany system operacyjny i interfejs API grafiki |
Europa Universalis V bazuje na strategicznych fundamentach serii nowa generacja silnika Clausewitz 2, ulepszając przetwarzanie map, oświetlenie i symulację świata. Gra wykorzystuje DirectX 12, obsługuje skalowanie interfejsu do rozdzielczości 4K i większą szczegółowość przy dużych zbliżeniach.
Wymagania systemowe
Minimalna:
-
OS: Windows 10 Home 64-bit
-
Procesor: Intel Core i7-8700K/AMD Ryzen 5 3600
-
Pamięć: 16 GB
-
Karta wideo: Nvidia GeForce GTX 1060 (6 GB) / AMD Radeon RX 580 (8 GB)
Zalecane:
-
OS: Windows 11 (64-bit)
-
Procesor: Intel Core i7-14700K/AMD Ryzen 7 7800X3D
-
Pamięć: 32 GB
-
Karta wideo: Nvidia GeForce RTX 3060 Ti (8 GB) / AMD Radeon RX 6700 XT (12 GB)
| HISTORIA ROZWOJU |
Europa Universalis V stała się jedną z najbardziej oczekiwanych gier strategicznych ostatnich lat. Prace nad grą rozpoczęły się pod kryptonimem „Project Caesar” około 2020 roku, kiedy Paradox Tinto (nowy oddział Paradox Interactive) podjął się rebootu słynnej serii. W momencie zapowiedzi, 8 maja 2025 roku, twórcy zapowiadali, że gra obejmie okres od 1337 do 1837 roku – pięć wieków historii.
Projektowi towarzyszyły wysokie oczekiwania: fani serii oczekiwali nie tylko kontynuacji, ale nowego kroku naprzód – głębszej symulacji, szerszej mechaniki i lepszej optymalizacji. W trakcie prac rozwojowych nie obyło się jednak bez kompromisów: niektóre elementy mechaniki z poprzednich odsłon musiały zostać przerobione lub usunięte, aby zapewnić stabilność i kontrolę gry. Na przykład, system automatyzacji procesów ekonomicznych i wojskowych został wprowadzony jako funkcja ograniczająca mikrozarządzanie, ale niektórzy gracze odczuli, że ta funkcja została ograniczona.
Jednocześnie studio pozycjonowało EU V jako grę, w której gracze nie tylko toczyliby wojny i handlowali, ale także zarządzaliby populacjami, kulturą, religią i infrastrukturą – z bardziej zaawansowaną symulacją „populacji” i państw. Jednocześnie zauważono, że twórcy celowo koncentrują się nie tylko na ilości mechanik, ale także na ich jakości – mniej ambitnych obietnic, więcej precyzyjnych systemów.
Wydanie projektu planowane jest na Windows PC, 4 listopada 2025 r. Wczesne „Tinto Talks” – seria notatek deweloperskich prezentujących wczesne pomysły, architekturę map Świętego Cesarstwa Rzymskiego oraz niektóre systemy ekonomiczne i dyplomatyczne – odegrały znaczącą rolę w przygotowaniach. Wszystko to świadczyło o poważnych zamiarach. Premiera gry to jednak dopiero początek: seria EU ewoluowała poprzez dodatki DLC, poprawki i modyfikacje tworzone przez społeczność, a EU V prawdopodobnie nie będzie wyjątkiem.
Podsumowując, proces powstawania EU V to historia studia próbującego znaleźć równowagę między bogatym dziedzictwem serii, nowoczesnymi wymaganiami technicznymi i wewnętrznymi ograniczeniami. Gra obiecuje wiele, ale widać, że nie obyło się bez kompromisów – twórcy starali się znaleźć równowagę między skalą, głębią i stabilnością.
| GRAFIKA |
Wizualnie Europa Universalis V oferuje bardziej szczegółową mapę, ulepszone interfejsy i zwiększoną szczegółowość elementów wpływających na symulację świata. Mapa jest bardziej dynamiczna: prowincje mają ulepszone modele populacji, a kultura i religia są teraz wyraźniej widoczne, co dodaje mechanice wizualnej głębi. Tekstury terenu, budynków, zbóż i pól prezentują się zauważalnie lepiej niż w poprzednich grach z serii.
Ulepszono interfejs i ekrany zagnieżdżone: panele są teraz bardziej czytelne, akcenty wizualne są dostosowane do monitorów panoramicznych, a obsługa skalowania interfejsu użytkownika została ulepszona. Udoskonalono widoczne efekty podświetlania działań, ułatwiając zrozumienie stanu państwa, handlu i wojska.
Ale są pewne zastrzeżenia. Pomimo ulepszonej grafiki, EU V nie jest wizualnym punktem odniesienia dla akcji AAA, a niektóre technologie wizualne nie są w ogóle zaimplementowane lub są zaimplementowane tylko częściowo. Na przykład, nie ma tu efektownych efektów fizycznych ani skomplikowanych efektów wizualnych zniszczeń, ponieważ gra koncentruje się nie na grafice akcji, lecz na głębokiej symulacji. Lokacje tła, elementy interfejsu, efekty przejść i animacje wydają się czasami prostsze, niż można by oczekiwać po współczesnym projekcie.
Co więcej, gracze już zauważają, że optymalizacja grafiki dla systemów średniej klasy wymaga ręcznego obniżenia ustawień – obciążenie systemu jest szczególnie odczuwalne, gdy mapa jest mocno obciążona populacją, armiami i przejściami. Cienie, animacje populacji i efekty mogą nie działać tak płynnie, jak oczekiwano. Oznacza to, że efekt wizualny EU V jest silny pod względem symulacji i interfejsu, ale nie kinowy.
Ogólnie rzecz biorąc, grafika w Europa Universalis V stanowi znaczący krok naprzód w gatunku gier strategicznych: mapa jest bardziej żywa, interfejs ulepszony, a symulacja bardziej rozbudowana. Gra nie jest jednak technologicznym punktem odniesienia pod względem oprawy wizualnej – kładzie nacisk na symulację i mechanikę, a nie tylko na samą oprawę wizualną.
| SILNIK GRY |
Wersja Europa Universalis V na PC działa na silniku Clausewitz Engine, ulepszonej wersji tego, którego Paradox używa w swoich grach strategicznych. W momencie premiery donoszono, że silnik został przeprojektowany pod kątem lepszej wielowątkowości, obsługi dużych zbiorów danych (populacja, kultura i gospodarka) oraz lepszej wydajności.
Jednak od razu widać: pomimo przeprojektowania, silnik nadal czerpie inspirację z poprzednich gier z serii. Użytkownicy zauważają, że wiele podsystemów (na przykład handel, dyplomacja i wojsko) wymaga znacznych obliczeń, a jeśli konfiguracja komputera nie jest odpowiednia, wydajność może spadać lub zacinać się podczas ważnych wydarzeń (wielkich bitew, zmian epok lub szybkiego przemieszczania się po mapie).
Optymalizacja wersji na PC jest ważna: istnieje możliwość odblokowania liczby klatek na sekundę – gra nie blokuje się na 60 FPS, ale jeśli Twój system sobie z tym poradzi, możesz osiągnąć więcej. Dostępne są również ustawienia grafiki, skalowanie, interfejs i preferencje systemu operacyjnego. Jednak nawet na wydajnym komputerze mogą wystąpić problemy z wydajnością – na przykład podczas jednoczesnego maksymalizowania danych dotyczących populacji, gospodarki i kultury.
Kolejnym aspektem są obliczenia sieciowe i symulacyjne. Kiedy gra symuluje ogromne kraje, armie, handel i populacje, silnik musi przetwarzać mnóstwo danych na klatkę. To obciąża nie tyle grafikę, co zasoby obliczeniowe: CPU, pamięci i obliczeń strumieniowych. Gracze zauważają, że nawet przy wydajnej karcie graficznej, szybki procesor i dysk SSD są niezbędne.
Wreszcie, silnik obsługuje modyfikacje – seria EU zawsze słynęła ze swojej społeczności modów, a EU V zawiera obsługę modów, mapę modów i inne funkcje. Jednak mody wymagające dużej ilości danych mogą dodatkowo obciążać silnik i zmniejszać stabilność.
| JAKOŚĆ |
Na minimalne ustawienia Mapa ma uproszczony wygląd: tekstury krajobrazu są wygładzone, detale miast i armii są renderowane z bliska, a oświetlenie jest stałe, bez dynamicznych cieni. Atmosfera krajów i kontynentów jest wyraźnie oddana, ale głębia wizualna jest ograniczona – powierzchnie wody i efekty chmur są przedstawione w uproszczony sposób.
Na ustawienia maksymalne Gra oferuje ulepszoną oprawę graficzną, w tym dynamiczne oświetlenie globalne, chmury wolumetryczne oraz szczegółowe modele fortec, flot i jednostek. Powierzchnie mórz odbijają się w niebie i charakteryzują się realistycznymi falami, a miasta i pola bitew wypełnione są żywymi elementami. Naturalne efekty i łagodne przejścia światła nadają mapie trójwymiarowy, naturalny charakter.
| CZĘŚĆ TESTOWA |
Poniżej znajdziesz tabelę sprzętu, który uprzejmie udostępnili nasi sponsorzy: GIGABYTE, ASUS, Kingston и Głębokofajny. Zawiera listę płyt głównych, kart graficznych, modułów pamięci i układów chłodzenia użytych w testach, a także wskazuje aktualną konfigurację systemu operacyjnego i sterowników.
| Konfiguracja testowa | |
| GIGABYTE | |
| płyty główne | |
| ASUS | |
| płyty główne | |
| Karty graficzne |
Asus GeForce RTX 5070 TUF Gaming OC ASUS ROG Strix GeForce RTX 4070 Ti OC |
| KINGSTON | |
| RAM |
16 GB DDR4 4600 CL19 Kingston Fury Renegade 32 GB DDR4 3600 CL16 Kingston Fury Renegade 32 GB DDR4 4000 CL18 Kingston Fury Renegade 32 GB DDR5 5600 CL40 Kingston FURY Beast 32 GB DDR5 6000 CL30 Kingston Fury Renegade 32 GB DDR5 7200 CL36 Kingston Fury Renegade 48 GB DDR5 7200 CL36 Kingston FURY Renegade |
| Urządzenia pamięci masowej |
Dysk SSD Kingston FURY Renegade PCIe 4.0 NVMe M.2 |
| Głębokofajny | |
|
Obudowy i chłodzenie |
|
| Konfiguracja oprogramowania |
|
| System operacyjny | Windows 11H24 |
| Sterownik karty graficznej |
Wydanie sterownika Nvidia GeForce/ION 581.57 WHQL Oprogramowanie AMD: Adrenalin Edition 25.10.2 |
| Programy monitorujące | MSI Afterburner 4.6.6 Beta 5 Kompilacja 16555 |
Wszystkie karty graficzne zostały przetestowane przy maksymalnej jakości grafiki przy użyciu programu MSI Afterburner. Celem testu jest określenie, jak karty graficzne różnych producentów zachowują się w tych samych warunkach. Poniżej znajduje się film przedstawiający fragment testowy gry:
Nasze karty graficzne testowano przy różnych rozmiarach ekranu: 1920×1080, 2560×1440 i 3840×2160 z maksymalnymi ustawieniami grafiki w trybie natywnym.
| Test GPU |
W teście karty graficznej domyślna rozdzielczość to 1920x1080, inne rozdzielczości są dodawane i usuwane ręcznie. Możesz również usuwać i dodawać dowolne pozycje karty graficznej. Możesz również wybrać dowolny z naszych procesorów testowych z listy w menu rozwijanym, porównując jego wydajność z podanymi testami karty graficznej (najbardziej wydajne rozwiązanie jest wybierane domyślnie). Test jest przeprowadzany na najbardziej wydajnym w tej grze CPU i skalowalność do innych procesorów, biorąc pod uwagę ich testy na kartach graficznych NVIDIA i AMD.
- Maks. DX 12
- Max Vulkan
DirectX 12
Za zgodą 1920x1080:
- Średni FPS (25 klatek): Osiągnięte na kartach graficznych poziomu Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Minimalna liczba klatek na sekundę (25 klatek): Dostarczane przez karty graficzne klasy Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Wygodny średni FPS (60 klatek): Możliwe z kartami graficznymi poziomu Radeon RX 6750 XT lub GeForce RTX 3060.
Za zgodą 2560x1440:
- Średni FPS (25 klatek): Osiągnięte na kartach graficznych poziomu Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Minimalna liczba klatek na sekundę (25 klatek): Zapewniane przez karty graficzne poziomu Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Wygodny średni FPS (60 klatek): Możliwe z kartami graficznymi poziomu Radeon RX 6900 XT lub GeForce RTX 4070 Ti.
Za zgodą 3840x2160:
- Średni FPS (25 klatek): Osiągnięte na kartach graficznych poziomu Radeon RX 6750 XT lub GeForce RTX 4070.
- Minimalna liczba klatek na sekundę (25 klatek): Zapewniane przez karty graficzne poziomu Radeon RX 7800 XT lub GeForce RTX 4070.
- Wygodny średni FPS (60 klatek): Możliwe z kartami graficznymi na poziomie GeForce RTX 5080.
Vulkan
Za zgodą 1920x1080:
- Średni FPS (25 klatek): Osiągnięte na kartach graficznych poziomu Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Minimalna liczba klatek na sekundę (25 klatek): Dostarczane przez karty graficzne klasy Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Wygodny średni FPS (60 klatek): Możliwe z kartami graficznymi poziomu Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
Za zgodą 2560x1440:
- Średni FPS (25 klatek): Osiągnięte na kartach graficznych poziomu Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Minimalna liczba klatek na sekundę (25 klatek): Zapewniane przez karty graficzne poziomu Radeon RX 6700 XT lub GeForce RTX 3060.
- Wygodny średni FPS (60 klatek): Możliwe z kartami graficznymi poziomu Radeon RX 7700 XT lub GeForce RTX 2080 Ti.
Za zgodą 3840x2160:
- Średni FPS (25 klatek): Osiągnięte na kartach graficznych poziomu Radeon RX 6750 XT lub GeForce RTX 4060 Ti.
- Minimalna liczba klatek na sekundę (25 klatek): Zapewniane przez karty graficzne poziomu Radeon RX 7700 XT lub GeForce RTX 4060 Ti.
- Wygodny średni FPS (60 klatek): Możliwe z kartami graficznymi na poziomie GeForce RTX 5070.
| ZUŻYCIE RAM WIDEO |
Testy wykorzystania pamięci graficznej przez grę przeprowadzono przy użyciu programu MSI Afterburner. Wyniki przyjęto jako wskaźnik dla kart graficznych AMD i NVIDIA przy oddzielnych rozdzielczościach ekranu 1920x1080, 2560x1440 i 3840x2160 z różnymi ustawieniami wygładzania krawędzi. Domyślnie wykres wyświetla najistotniejsze rozwiązania. Inne karty wideo są dodawane lub usuwane z harmonogramu na prośbę czytelnika.
- Maks. DX 12
- Max Vulkan
GameGPU
DirectX 12
pozwolenie 1920x1080:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 9 GB
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 9 GB
pozwolenie 2560x1440:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 9 GB
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 10 GB
pozwolenie 3840x2160:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 10 GB
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 10 GB
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 11 GB
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 11 GB
Vulkan
pozwolenie 1920x1080:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
pozwolenie 2560x1440:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 8 GB
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 9 GB
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 9 GB
pozwolenie 3840x2160:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 10 GB
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 10 GB
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 10 GB
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 10 GB
| TEST CPU |
Testy przeprowadzono w rozdzielczości 1920x1080. W teście procesora można usuwać i dodawać dowolne pozycje procesorów. Możesz także wybrać dowolną przetestowaną kartę graficzną z listy w rozwijanym menu, porównanie jego wydajności z wynikami testów procesora (domyślnie wybrane jest najbardziej wydajne rozwiązanie firmy NVIDIA). Testy odbywają się na najbardziej produktywnych kartach graficznych NVIDIA i AMD i są skalowane do niższych modeli.
- Maks. DX 12
- Max Vulkan
DirectX 12
W przypadku korzystania z kart graficznych NVIDIA:
- Procesory dla akceptowalnych FPS (nie mniej niż 25 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 3 3100
- Intel Core i3-10100
- Procesory dla wygodnego FPS (co najmniej 60 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 5 5600
- Intel Core i5-10600
W przypadku korzystania z kart graficznych AMD:
- Procesory dla akceptowalnych FPS (nie mniej niż 25 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 3 3100
- Intel Core i3-10100
- Procesory dla wygodnego FPS (co najmniej 60 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 3 3100
- Intel Core i3-10100
Vulkan
W przypadku korzystania z kart graficznych NVIDIA:
- Procesory dla akceptowalnych FPS (nie mniej niż 25 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 5 3600
- Intel Core i5-10600
- Procesory dla wygodnego FPS (co najmniej 60 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 5 5600
- Intel Core i5-10600
W przypadku korzystania z kart graficznych AMD:
- Procesory dla akceptowalnych FPS (nie mniej niż 25 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 3 3100
- Intel Core i3-10100
- Procesory dla wygodnego FPS (co najmniej 60 klatek na sekundę):
- AMD Ryzen 3 3100
- Intel Core i3-10100
- Maks. DX 12
Ładowanie i używanie strumieni:
- Maksymalne obciążenie: Gra może pobrać do 12 wątków.
- Optymalne ładowanie: Maksymalna wydajność wykorzystuje do 8 wątków.
| TEST RAM |
Wskaźnik został obliczony na podstawie całkowitej wykorzystanej pamięci RAM. Test pamięci RAM dla całego systemu przeprowadzono na różnych kartach graficznych, bez uruchamiania żadnych aplikacji firm trzecich (przeglądarek itp.). W grafice możesz dodawać i usuwać dowolne rozdzielczości i karty graficzne według własnego uznania.
- Maks. DX 12
- Max Vulkan
GameGPU
DirectX 12
pozwolenie 1920x1080:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 19 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
pozwolenie 2560x1440:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 19 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
pozwolenie 3840x2160:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 19 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 21 GB pamięci RAM
Vulkan
pozwolenie 1920x1080:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
pozwolenie 2560x1440:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
pozwolenie 3840x2160:
- Karty graficzne z 12 GB pamięci wideo: zużywają 18 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 16 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 24 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
- Karty graficzne z 32 GB pamięci wideo: zużywają 20 GB pamięci RAM
| SPONSORZY TESTÓW |
 |
 |
 |
 |